اثر فرانشیز بر میزان مخاطره اخلاقی در اعلام خسارت بیمه خودرو؛ مطالعه موردی: بیمه خودروهای سواری در تهران

بر اساس بیمه‌نامه خودرو، بیمه‌گر به جبران تصادفات، انفجار و به‌طور کلی، برخورد خودرو با شی خارجی متعهد است. یافتن عوامل تأثیرگذار بر تصمیم به درخواست متقلبانه برای شرکت‌های بیمه حائز اهمیت است. تقلب در بیمه زمانی روی می‌دهد که بیمه‌گذار درخواست خطایی را ارائه می‌دهد که قابل تشخیص نیست. در حقیقت، این گزارش‌های اشتباه باعث ایجاد اختلالاتی در برآورد مالی بیمه‌گر می‌شود که منتج به مقادیر اضافه پرداخت به خسارت گزارش شده می‌‌‌شود.   هدف این تحقیق، بررسی تأثیر افزایش سطح فرانشیز بر میزان خطایی است که به عمد توسط بیمه‌‌گذار با هدف به‌دست‌آوردن نفع بیشتر گزارش می‌شود. فرانشیز به معنای آن بخشی از مقدار خسارت ادعا شده است که تحت پوشش شرکت بیمه قرار نمی‌گیرد. در پژوهش حاضر می‌خواهیم نشان دهیم تحت شرایط افزایش سطح فرانشیز، چگونه پارامترهای موجود در یک قرارداد بر میزان انگیزش برای فعالیت‌‌های متقلبانه تأثیرگذار است.   به کمک داده‌های مربوط به 600 بیمه‌نامه اتومبیل فروخته‌شده توسط بیمه ایران در شهر تهران در سال 1390 و با استفاده از مدل اقتصاد‌سنجی توبیت توسعه‌یافته[1] با آستانه‌های مشاهده‌نشدنی و از روش حداکثر درست‌نمایی بر روی داده‌هایی از بیمه خودرو، نشان داده‌ایم افزایش سطح فرانشیز سبب افزایش درخواست‌های متقلبانه از طرف بیمه‌شدگان می‌گردد.  نتیجه دیگر این تحقیق این است که اثر قیمت بر رفتارهای متقلبانه بیمه‌شده‌ها به‌صورت معنی‌داری معکوس است. به عبارت دیگر، تحقیق نشان می‌دهد با کاهش قیمت خودرو، رفتارهای متقلبانه افزایش پیدا می‌کند.   3-Extended Tobit Model